'Ik suste haar terwijl drie verpleegkundigen haar probeerden te verlossen van haar slijm'

Op de groep waar ik werk hebben sommige kinderen meer zorg nodig. Dit betekent in het geval van één van de kinderen, Amy, dat zij een eigen ochtend- en avonddienst heeft. Dit wordt in het geval van onze cliënten aangevraagd om verschillende redenen. In deze situatie omdat deze kinderen niet altijd kunnen meedraaien met de rest van de groep en een-op-een begeleiding en/of verzorging nodig hebben, door het vaak complexe ziektebeeld dat ze hebben.

Laatst had ik de ochtenddienst waarbij ik alleen verantwoordelijk was voor de zorg van Amy. Amy is zeven jaar oud en heeft een ernstige meervoudige beperking. Zij heeft het ontwikkelingsniveau van een baby van nul tot drie maanden. Daarnaast is ze rolstoelgebonden, heeft ze een G-tube voor sondevoeding en een ernstig verstoorde prikkelverwerking. Tijdens de zorg voor deze doelgroep, en dus ook voor Amy, is klein kijken extreem belangrijk. Niet alleen doen we regelmatig de metingen bij de kinderen, omdat de pijngrens vaak erg hoog ligt en de signalen die ze afgeven op enorm veel verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden. Daarnaast is het samenwerken met je collega’s extreem belangrijk.

Die ochtend kwam ik bij Amy aan bed en merkte ik een verandering in haar gedrag op. Ze lag te kreunen in bed, wat voor mij meteen duidt op ongemak. Ze rochelde en had een versnelde ademhaling. Een klassiek niet-pluis gevoel kwam te boven. Mijn eerste reactie is op dit moment haar te vertellen dat ik er ben. Ik let op hoe ze reageert op mijn stem, zodat ik kan aflezen hoe de auditieve prikkel bij haar binnenkomt. Vanuit hier beslis ik hoe ik de rest van de verzorging aanpak, op basis van haar reactie en vermogen om de prikkels die binnen komen te verwerken. Omdat Amy bekend is met terugkomende pneumonie, gaan er bij mij andere alarmbellen rinkelen dan wanneer ik een verandering in gedrag zie in de andere kinderen.

Mijn collega ziet niet hetzelfde als wat bij mij alarmbellen doen 'triggeren', zij kent Amy al langer. Dus ik hou Amy goed in de gaten en ga door met onze ochtendroutine. Ik ga door met de ochtendzorg en wacht de fysiotherapie aan huis af. Dit in de hoop dat de oefeningen die zij met Amy doet haar iets meer ruimte en/of energie geven om goed door te ademen. Omdat de situatie, en belangrijker haar comfort, niet verbeteren, laat ik toch een andere collega met me meekijken. Samen doen we de metingen en sparren we over haar gesteldheid in de afgelopen weken en wat we momenteel zien. Tijdens de metingen zien we onder andere een lage saturatie, een extreem hoge ademfrequentie, waarbij ze gebruik maakt van haar hulpademhalingsspieren, koorts en een zogeheten stridor tijdens de ademhaling.

Daarop volg ik het protocol door de arts te bellen, die gelukkig met tien minuten aanwezig is en na zijn eigen metingen een ambulance belt voor Amy. Omdat ik de dienst heb, ga ik mee naar het ziekenhuis. Ik weet op dat moment al dat ik niet om 13.00 uur, aan het eind van mijn dienst, klaar ben met mijn werkdag en dat mijn weekend nog even op zich gaat laten wachten. Natuurlijk sta je hier niet bij stil, ik maak me zorgen om Amy en mijn prioriteit nu is om haar de zorg te bieden die ze nodig heeft. Ik ben dankbaar voor de arts en het ambulancepersoneel, dat aandachtig luistert naar mijn overdracht en bevindingen. Zij weten dat ik in dit geval Amy het beste ken en omdat zij non-verbaal is ze uit moeten gaan van wat ik weet en zie. Ik krijg zelfs nog de kans om de ambulancebroeder te laten zien hoe we de G-tube gebruiken, omdat hij hier geen ervaring mee heeft. Dit omdat Amy extreem moeilijk aan te prikken is, ze haar sondevoeding nog niet had gehad en daarom een lage bloedglucosemeting had. Hier kreeg ze wat suikers voor toegediend. We werden snel vervoerd naar het ziekenhuis, waar opa en oma ons opwachtten. Zij kennen Amy natuurlijk nog beter, maar zijn zeker blij met mijn aanwezigheid. Het was vrijdagmiddag, dus natuurlijk extreem druk op de SEH. Ik heb daarom de basiszorg voor Amy over kunnen nemen, terwijl de SEH-verpleegkundige zich rot rende (wat een toppers zijn dat ook zeg, jeetje!).

Eenmaal op de afdeling werd er een plan gemaakt en startte de behandeling. Hier werd het voor mij spannend. Ik ken de zorg die ik lever in mijn sector door en door. Ziekenhuiszorg is voor mij een totaal andere wereld. Amy moest diep worden uitgezogen, omdat haar saturatie dusdanig laag bleef en het haar zelf niet lukte om op te hoesten. Dit moest diep in de bovenste luchtwegen worden gedaan door een IC-verpleegkundige. De artsen hadden mij wel uitgelegd wat er ging gebeuren en natuurlijk vanuit een verpleegkundig perspectief wist ik wat er komen ging. Wat ik niet had verwacht was de persoonlijke reactie die ik in het moment had en boven mijn professionele gedrag uitstak. Ik suste haar terwijl drie verpleegkundigen haar probeerden te verlossen van haar slijm. Ik hield haar vast omdat haar fysieke reactie afweerde van de bewegingen die de katheter in haar neus en keel maakte. Ze hoestte, moest flink kokhalzen en haar hele lichaam stagneerde en verstijfde. Het was geen fijn beeld, waar ook opa en oma van schrokken en de kamer uit liepen. Om 17.00 uur werd ik afgelost door één van mijn geweldige collega’s, zij is een plezier om mee te werken en ik was blij dat zij mij kwam aflossen na een indrukwekkende dienst. Daarna werd ik opgehaald door mijn vriend, omdat ik natuurlijk met de ambulance mee was gereden. Amy knapte na een paar dagen weer op en was weer thuis op de groep. Het was een paar keer kantje boord, waarbij ze op momenten zelfs een saturatie bereikte van rond de 40.

Ouders, opa en oma en mijn collega’s spraken allemaal uit dat ik goed had gehandeld. Toch had ik er eenmaal thuis, op de bank, last van. Het perspectief raakte me. Ik weet heel goed dat de kinderen waar ik voor zorg kwetsbaar zijn. Ik weet ook dat het speciaal is om voor hen te zorgen, voor zij die compleet afhankelijk zijn van een ander. Daarnaast weet ik, mede door deze situatie, hoe dankbaar we moeten zijn voor onze eigen gezondheid. Want na een lange dienst in het ziekenhuis met Amy, ga ik naar de verjaardag van mijn tante met mijn vuile werkkleding in een rugzak. Het is ergens toch maf dat ik deze situatie, en de tranen die thuis volgde, nodig had om me er weer aan te herinneren hoe bijzonder mijn werk is. Ook hoeveel ik om de kinderen waar ik voor zorg geef en hoe bijzonder ik me voel dat ik voor hen mag zorgen.